In Nederland wordt jaarlijks een groot aantal werknemers ziek door hun werk. Sommigen raken zelfs arbeidsongeschikt. Ieder jaar komen er vele nieuwe gevallen van beroepsziekten bij. De schattingen over werkenden die per jaar in Nederland een beroepsziekte oplopen, lopen uiteen. In het hoofdstuk ‘Beroepsziekten’ van de Arbobalans staan de cijfers van gemelde beroepsziekten door bedrijfsartsen bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten vermeld. In 2019 waren dat er 8900. De cijfers van zelf-gerapporteerde beroepsziekten in de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden, in 2018: 266.000 en de cijfers uit Volksgezondheid- en Zorgregistraties, in 2018: 407.300 staan naast elkaar gepresenteerd.
Het voorkómen van beroepsziekten is zeer urgent omdat uitkomsten van verschillende monitors uitwijzen dat aandoeningen veroorzaakt door werk nog veel voorkomen. De meest voorkomende beroepsziekten onder werkenden zijn psychische aandoeningen, zoals burn-out en depressie. Daarnaast ook aandoeningen aan het bewegingsapparaat, zoals lage rugklachten en klachten aan armen, nek en schouders. Onder gepensioneerden komen veel longaandoeningen voor, zoals COPD en longkanker, maar ook lage rugklachten, knieartrose en gehoorziekten.
Deze beroepsziekten ontstaan vaak na langdurige blootstelling aan arbeidsrisico’s of langere tijd na blootstelling er aan in het verleden.
Relatief onbekend is Aero Toxisch Syndroom. Een aandoening die voorkomt in arbeidsomstandigheden waarin mensen worden blootgesteld aan toxische (giftige) stoffen die in onze samenleving rond dwarrelen. Met name de land- en tuinbouw, de schilderbranche, de bouw- en wegenbouw, de hout- en olie-industrie, de scheepvaart en zeker de luchtvaart zijn op dit gebied alarmerende werkgebieden. Via de longen, het maag-darmkanaal en de huid sluipt het verwoestende gif de bloedbaan in en kan daarna allerlei neurologische gebreken veroorzaken aan de zenuwen. Juist om die reden is het mogelijk Aero Toxisch Syndroom (verschijnselen te wijten aan giftige lucht) beslist geen aanstellerij. Voor een aantal specialisten op dit gebied zelfs van een zodanig belangrijke aard dat zij er de aanleiding en noodzaak van inzien om een grensverleggend wetenschappelijk onderzoek op te starten naar de oorzaken van de verschijnselen van deze kwaal die hen al zo’n tiental jaren lang intensief bezighoudt.
Met hun studie naar bevestiging van de schadelijke effecten van het syndroom op de menselijke gezondheid verwachten zij duidelijkheid te scheppen. Allereerst gaat hun aandacht uit naar de preventie, het voorkόmen dat mensen aan het Aero Toxisch Syndroom gaan lijden. Sensoren en filters, aangebracht in veroorzakers als bijvoorbeeld oliemotoren en op benzine functionerende apparaten, zijn onder andere enkele daadkrachtige maatregelen die kunnen bijdragen aan de aanpak van vervuilde dampen, veelal afkomstig uit de aftaplucht van diezelfde machinerie. De daarmee samenhangende neurologische aandoening, gekenmerkt door symptomen die variëren van duizeligheid, verwardheid, concentratieproblemen, zware hoofdpijnen, beperking van denkvermogen, lusteloosheid tot constant zware vermoeidheid, zijn een zwaar onderschat internationaal probleem. Daarnaast achten de specialisten een snelle diagnose en een juiste behandeling bij met name beginnende werkgerelateerde klachten van belang om veel onnodige gezondheidsschade te voorkomen.
In de medische wereld bestaan onkunde en verdeeldheid over het Aero Toxisch Syndroom. Aangenomen wordt dat de gevolgen van toxische stoffen op met name het brein – en dus de menselijke gezondheid – van dermate geringe aard is dat de voorkomende klachten welhaast onmogelijk door die giftige stoffen kunnen worden veroorzaakt. Zelfs bij neurofysiologen, wetenschappers die de werking en functies van het zenuwstelsel bestuderen, is over het algemeen niet bekend dat symptomen, veroorzaakt door toxische stoffen als oliedampen en organofosfaten, leiden tot het mogelijk Aero Toxisch Syndroom. Vooral dat gegeven duidt op de noodzaak om verschillende facetten van het Aero Toxisch Syndroom aan een nader onderzoek te onderwerpen om zo grip te kunnen krijgen op de totale complexiteit van het Aero Toxisch Syndroom. Voor specialisten op dit gebied is dit gegeven aanleiding om een grootschalige wetenschappelijke studie op te zetten. Een baanbrekend onderzoek dat duidelijkheid verschaft over deze mogelijk nieuwe beroepsziekte én daarmee het oorzakelijk verband met de bij het Aero Toxisch Syndroom behorende symptomen ten gevolge van de blootstelling aan toxische stoffen.
Specialist op dit vakgebied, Ronald van der Kuil van het Functioneel Neurologisch Instituut in Lisse, is in samenwerking met specialisten van het Amsterdam Medisch Centrum, Mount Royal University Calgary en de Jena University op 1 oktober 2022 dit onderzoek aan de Manchester Metropolitan University in het Verenigd Koninkrijk begonnen.