Wat is het Aero Toxisch Syndroom

De term Aero Toxisch Syndroom, afgekort als ATS, dateert uit het jaar 2002. Indertijd geïntroduceerd om een ziektebeeld te beschrijven van acute en chronische gezondheidseffecten als gevolg van het inademen van giftige stoffen afkomstig uit de buitenlucht. Veel mensen, met name vliegtuigcabinepersoneel (Piloten, Stewards en Stewardessen) maar ook frequent vliegende reizigers,  bagagemedewerkers en platform personeel dat op de grond tussen de vliegtuigen werkt, melden zich na blootstelling aan potentieel giftige chemicaliën ziek. Deze giftige chemicaliën zijn o.a. organofosfaten, hydraulische vloeistoffen, motorolie én specifiek oliedampen afkomstig van de aftaplucht van vliegtuigmotoren. Met klachten als hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, evenwichtsproblemen en concentratiestoornissen melden zij zich bij de huisarts.

UNFILTERED – Tim van Beveren

Normaal gesproken is de lucht in vliegtuigen van goede kwaliteit en onderworpen aan vastgestelde eisen. Toch kan deze lucht ongemerkt verontreinigd raken door giftige stoffen die via de aftaplucht van vliegtuigmotoren sluipenderwijs de vliegtuigcabine binnenkomen. Door afdichtingen in diezelfde motoren ontsnappen af en toe kleine beetjes smeerolie die vervolgens in piepkleine druppeltjes met de door de motoren verwarmde buitenlucht in de cabine terecht komen. Dit veroorzaakt een besmetting die kan leiden tot verschillende acute en/of chronische neurologische gezondheidseffecten, dikwijls gepaard gaande met de aantasting van het centrale zenuwstelsel en het uitvallen van ledematen. Dit kan zelfs de dood tot gevolg hebben. In andere woorden: door het zich voordoen van het toxisch syndroom zijn cellen in het menselijk lichaam niet meer goed in staat om toxische (giftige) stoffen af te breken (metabolisatie) waardoor de prikkeloverdracht naar de hersenen verstoord raakt én ook de signaaloverdracht van de zenuwbaan naar de spieren onmogelijk wordt. Zeer waarschijnlijk is een mix van tussen de 400 en 450 toxische samenstellingen de boosdoener van het toxisch syndroom.

Hoewel al jarenlang het vermoeden heerst dat er een verband bestaat tussen de gerapporteerde klachten en het mogelijk Aero Toxisch Syndroom, is de aandoening tot op de dag van vandaag nog niet als een formele diagnose in de luchtvaartbranche of in de algemene geneeskunde erkend. Simpelweg omdat het harde objectieve bewijs ontbreekt en het voorkomen van de aandoening en de oorzaak nog altijd ter discussie staan. Ook is er veel kritiek op bevindingen van eerdere studies van symptoomonderzoeken en wetenschappelijke beoordelingen van kleine monsters van zelfgekozen vliegtuigbemanning.

Om duidelijk te maken dat blootstelling aan verontreinigde lucht in vliegtuigen de oorzaak is van de door chemicaliën veroorzaakte neurotoxiciteit én in hoeverre voornoemde klachten samenhangen met het waarschijnlijk Aero Toxisch Syndroom starten wetenschappers een nieuw grootschalig onderzoek.